Wythnos 54/week 54: 8-14 Awst/August 1915

[English below]

Colledion trwm; llawer yn cael eu lladd yn Gallipoli.

Cyfarfod brwdfrydig yn y ‘Pavilion’ lle mae trigolion Aberteifi yn datgan eu teyrngarwch i ‘achos cysegredig dynoliaeth’ ar benblwydd dechreuad y Rhyfel.

Cyfeiriwyd at Mrs Llewellyn Phillips, Metron Ysbyty’r Groes Goch yn Giza yn yr Aifft, mewn Adroddiadau Rhyfel (‘Despatches’), ac yn anffodus mae gwraig Preifet Tom Edwards o Aberporth yn derbyn newyddion drwg am farwolaeth ei gwr.

Ceisia’r erthygl ‘A Year of War’ gyflwyno crynodeb o effaith y Rhyfel tra mae’r Brenin yn gyrru i Balas Buckingham ar gyfer cyflwyno’r Gwarchodlu Cymreig efo’r faner catrawd.

Week 54 of the war and losses are high; many are killed in Gallipoli.

The Pavilion is the venue for an enthusiastic meeting of the residents of Cardigan who express their continuing allegiance to the ‘sacred cause of humanity’ on the anniversary of the beginning of the war.

Mrs Llewellyn Phillips, Matron of the Red Cross Hospital at Giza, Egypt is mentioned in Despatches, and the wife of Private Tom Edwards of Aberporth sadly receives a letter with news of her husband’s death.

Another article, ‘A Year of War’  refers  to the above anniversary and attempts to summarise the impact of the war whilst the King motors up to Buckingham Palace in order to present the Welsh Guards with his own and the regimental colours.

[Rhowch glic ar luniau i’u gwneud yn fwy / Click images to enlarge]

Colledigion/Losses

9 Awst/August 1915

Thomas Collier enlisted at Llandysul, age unknown. Private, East Lancashire Regiment

David Henry Felix of Edge Hill Road, Aberystwyth, aged 19. Private, Welsh Regiment

10 Awst/August 1915

Hugh Mortimer Green of Llanbadarn Road, Aberystwyth, aged 32.  Captain, Welsh Regiment

Tom Griffiths of Sadlers Arms, Cardigan, aged 18. Private, Welsh Regiment

David John Rees (Reginald) Davies. Born Goetre-Isaf, Derry Ormond; emigrated to Australia. Sergeant, Australian Imperial Force

David Morgan Jones of Cardigan, age unknown. Private, Welsh Regiment

Harry Woodward of Gloucester Row, Cardigan, aged 22. Sergeant, Welsh Regiment

Albert Victor Walker of Brintivy, Cardigan, aged 18. Private, Welsh Regiment

Thomas Griffith Jones of Cardigan, age unknown.  Private, Welsh Regiment

David Thomas Gibbons of Castle Street, aged 23. Lance Corporal, Welsh Regiment.

Gwion Llewellyn Bowen Lloyd of Maesycrugiau, aged 27. Captain, Dorsetshire Regiment.

David Rees Hanlyn Davies, parents from Lampeter but lived in Ruthin, aged 32. Private, Royal Welch Fusiliers.

 

 

Wythnos 32/Week 32: 9-15 Mawrth/March 1915

 

Mae Pwyllgor Addysg Sir Aberteifi yn gwahodd milwyr a darpar filwyr i ddosbarthiadau nos yn Aberystwyth. Sonnir am effaith y rhyfel yn fyd-eang yn yr erthygl ‘Gair o Scranton’ sy’n crybwyll y gofyn i deuluoedd Cymreig yr ardal gyfrannu arian at yr achos.  Bu’r Gwarchodlu Cymreig ar wyliadwriaeth ym Mhalas Buckingham a Phalas Sant Iago – nid oeddent eto’n gwisgo bathodynnau i’w hamlygu – ac yn Aberteifi cafodd ymgeisydd am lwfans ymwahanu ei siomi’n fawr â’i lwfans.

Cardiganshire Education Committee invites soldiers and prospective soldiers to attend evening classes in Aberystwyth. ‘Gair o Scranton’ comments on the effect of the war worldwide and how Welsh families in the Scranton area are being approached to donate financially towards the cause.  The Welsh Guards mounted guard over Buckingham Palace and St. James’ Palace,- as of yet they wear no distinguishing badge whilst in Cardigan an applicant for separation allowance is decidedly disappointed with his allowance.

Colledigion / Casualties

14 Mawrth / March 1915

John Jones, of Llanrhystud, aged 20.  Aboard HMS Amethyst, hit by Turkish field artillery. Stoker, 2nd Class, Royal Navy.

 

Wythnos 31/Week 31: 2-8 Mawrth/March 1915

Mae’r Ffrancwyr a’u cŵn yn chwilio am filwyr wedi’u hanafu, ac mae menyw o Aberteifi’n derbyn llythyr difyr oddi wrth Mr J. Gwynne Jones sydd wedi’i leoli ym Mhencadlys Corfflu Byddin India, Byddin Ymgyrchol Prydain.  Daw newyddion gan y Preifat Fred Davies (Llandysul) sy’n gwasanaethu gyda Byddin Ymgyrchol Awstralia, am ‘ganibaliaid, blingwyr pennau a llarpwyr dynion’.  Mae ymgyrch recriwtio catrawd newydd y Gwarchodlu Cymreig yn mynd yn dda, er bod dadlau ynglŷn â’r bathodyn, yr arwyddair a’r lliwiau.

The French are searching for wounded with dogs whilst a lady in Cardigan lady receives an amusing letter from Mr J. Gwynne Jones who is stationed at the headquarters of the Indian Army Corps, British Expeditionary Force.  Private Fred Davies (Llandyssul) serving with the Australian Expeditionary Force sends news of ‘cannibals, scalp hunters and man eaters’.   Recruiting is progressing well for the new regiment of Welsh Guards  although there is controversy with regard to the badge, motto and colours.